Nederlandse kabinet wint Big Brother Award wegens willen doordrukken 'sleepwet'

Het huidige Nederlandse kabinet heeft de Big Brother Award Publieksprijs 'gewonnen'. Bits of Freedom had het kabinet genomineerd voor de Publieksprijs vanwege het doordrukken van de inwerkingtreding van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Bits of Freedom meldde tijdens de uitreiking in de Stadsschouwburg Amsterdam dat 47 procent van de stemmen van het publiek zijn gegaan naar het kabinet. Volgens de organisatie heeft het publiek grote moeite met de introductie van de 'sleepwet'. Ook zou er veel onvrede bestaan over het negeren van kritiek op de wet en het feit dat het kabinet de wet wil doorzetten, ongeacht de uitkomst van het referendum van 21 maart 2018.

De Expertprijs ging naar het bedrijf Focum, Nederlandse grootste handelaar in kredietprofielen. Focum adviseert bedrijven over de kredietwaardigheid van hun klanten. Deze adviezen worden vaak overgenomen en volgens Bits of Freedom is het voor burgers niet inzichtelijk op welke gegevens die profielen zijn gebaseerd of hoe die adviezen tot stand komen. De consequenties voor de burger kunnen groot zijn. Zo wordt op basis van deze profielen besloten over het toelaten tot of de premiehoogte van verzekeringen. De andere twee kandidaten voor de Expertprijs waren de Belastingdienst en Translink.

Focum zegt in een verklaring het niet eens te zijn met het ontvangen van de prijs. Het bedrijf vind dat er geen onderbouwing is in de vorm van een juryrapport. Daarbij wijst Focum op een verklaring van Bits of Freedom waarin de organisatie zou hebben gezegd dat het niet goed kan beoordelen of Focum de privacyregelgeving heeft geschonden. Het bedrijft zegt strenge privacyvoorschriften te hanteren en de wet- en regelgeving te respecteren.

Ten aanzien van de Publieksprijs waren naast het kabinet ook CDA-fractievoorzitter Buma en GGZ Nederland genomineerd. GGZ Nederland kreeg 28 procent van de stemmen en was genomineerd wegens het zonder toestemming van patiënten door willen sturen van zogenoemde rom-gegevens naar een derde partij. Het gaat hierbij om informatie uit intieme vragenlijsten die patiënten van psychiaters moeten invullen. GGZ hervatte de doorgifte van de gepseudonimiseerde data, ondanks advies van onder andere patiënten, de minister van Volksgezondheid, de Autoriteit Persoonsgegevens en beroepsverenigingen van psychiaters en psychologen.

Buma werd genomineerd vanwege zijn 'minachtende houding' jegens het referendum. Buma liet namelijk al weten de uitslag van het komende referendum over de Wiv naast zich neer te leggen, terwijl hij vanuit de oppositie kritiek had op het negeren van het Oekraïne-referendum door de overheid. De CDA-politicus kreeg 25 procent van de stemmen.

In 2015 won Ronald Plasterk al de Publieksprijs omdat hij verantwoordelijk was voor de vernieuwing van de Wiv en veel kritiek over de wet naast zich neerlegde. In 2016 ontving toenmalig minister Edith Schippers van Volksgezondheid de prijs, vanwege haar voornemen om zorgverzekeraars meer toegang te geven tot medische gegevens van hun klanten. De Big Brother Award Publieksprijs, ingesteld door Bits of Freedom, is bedoeld voor de grootste privacyschenders.