Nieuw Gnome 48

Gnome 48 Release: Ontdek de Vernieuwingen en Verbeteringen

Met de lancering van Gnome 48 introduceert deze populaire desktopomgeving voor Linux een reeks spannende verbeteringen, waaronder volledige ondersteuning voor kleurbeheer en HDR onder Wayland. Ook op het gebied van energiebeheer zijn er significante vooruitgangen geboekt.

Gnome 48: De Nieuwe Standaard

Zoals gebruikelijk verschijnt de nieuwe versie van Gnome zes maanden na zijn voorganger, een ritme dat de ontwikkelcyclus van Gnome kenmerkt. Gnome 48 is echter meer dan een reguliere update; het is een mijlpaal die technologische innovaties met zich meebrengt en als standaard zal dienen voor de volgende versies van de twee meest populaire Linux-distributies: Ubuntu en Fedora. Bovendien heeft Debian ervoor gekozen om Gnome 48 als standaard desktopomgeving op te nemen in Debian 12 “Trixie”, dat in de tweede helft van 2025 wordt verwacht. Voor Debian-gebruikers betekent dit dat zij jarenlang met deze versie zullen werken, wat de impact van deze release verder vergroot.

HDR: Volledige Functionaliteit onder Wayland

Een van de meest opvallende verbeteringen in Gnome 48 is de volledige ondersteuning voor HDR (High Dynamic Range) onder Wayland. Waar HDR in Gnome 47 nog experimenteel was en handmatig moest worden ingeschakeld, werkt het nu standaard op geschikte monitoren. Voor deze functionaliteit is een AMD-grafische kaart met de AMDGPU-driver vereist, of een Nvidia-kaart met de propriëtaire driver vanaf versie 550.54.14.

Om te controleren of een aangesloten monitor HDR ondersteunt, heeft Gnome het nieuwe hulpmiddel “gdctl” geïntroduceerd. Momenteel wordt HDR vooral ondersteund in GTK4-applicaties, maar veel software loopt nog achter. Zo is er na zes jaar nog steeds geen volwaardige HDR-ondersteuning in Firefox, terwijl programma’s zoals de videospeler mpv en het Steam-platform van Valve met Proton en Gamescope al wel HDR kunnen gebruiken voor bepaalde games.

Uitgebreid Kleurbeheer en Vloeiendere Beelden

Naast HDR krijgt kleurbeheer nu een prominente rol binnen Gnome. Dankzij verbeteringen in de Wayland-compositor kunnen gebruikers kleurprofielen instellen voor hun monitoren en printers. Het nieuwe “Color Management”-menu in de instellingen maakt het mogelijk om kleurprofielen te configureren en extra profielen van fabrikanten te downloaden, wat bijzonder handig is voor wie een zo natuurgetrouw mogelijke weergave nastreeft.

Op het gebied van bewegend beeld heeft Gnome ook aanzienlijke stappen gezet. Triple Buffering is nu standaard, wat vooral merkbaar is op systemen met hoge resoluties, zoals 4K-schermen. Ubuntu experimenteerde eerder al met patches om dit te verbeteren, maar die functioneerden niet optimaal met Nvidia-hardware. Nu is Triple Buffering geïntegreerd in de Gnome Wayland-compositor, waardoor het onafhankelijk van de GPU goed functioneert. Het resultaat? Minder frameverlies en een vloeiendere ervaring met een verversingssnelheid tot 60 Hz op 4K-schermen.

Nieuwe Functies in Gnome 48

Een andere interessante toevoeging is de “Wellbeing”-functie in de Gnome-instellingen. Dit systeem helpt gebruikers om regelmatig pauzes te nemen en oogvermoeidheid te verminderen. Op een manier die doet denken aan Apple’s Screen Time, kan Gnome gebruikers eraan herinneren om schermpauzes te nemen en de interface tijdelijk in neutrale grijstinten weergeven.

Op het gebied van energiebeheer ondersteunt Gnome nu de mogelijkheid om via het systeeminstellingen-menu de laadlimiet van laptopaccu’s te beperken. Dit voorkomt onnodige slijtage van de batterij en verlengt de levensduur. Deze functie maakt gebruik van de “upower”-technologie.

Nieuwe Applicaties en Verbeteringen in Softwarebeheer

Gnome introduceert ook een nieuwe standaard audioplayer, genaamd “Decibels”, die de oude Rhythmbox vervangt. Decibels biedt een minimalistische interface die perfect aansluit bij de Gnome-filosofie.

Bovendien is de Gnome Software-app verbeterd en ondersteunt deze nu Flatpakref-bestanden als geregistreerd bestandsformaat. Dit betekent dat Flatpak-apps nu eenvoudiger geïnstalleerd kunnen worden via de grafische interface, zonder dat er nog handmatige opdrachten in de terminal nodig zijn.

Beschikbaarheid van Gnome 48

De release notes van Gnome 48 bieden een uitgebreid overzicht van alle grote en kleine verbeteringen. De nieuwe versie is nu al te testen in de bèta van Fedora Linux 42 en kan eenvoudig worden uitgeprobeerd in een virtuele machine of op fysieke hardware. Daarnaast biedt het Gnome-team een Live-systeem aan waarmee gebruikers de nieuwe functies kunnen verkennen. Dit systeem is echter niet bedoeld als volwaardige Linux-distributie voor dagelijks gebruik.

Met Gnome 48 zet de ontwikkelgemeenschap opnieuw een grote stap voorwaarts, met verbeteringen die zowel de gebruikerservaring als de technologische mogelijkheden van de desktopomgeving aanzienlijk verrijken.