CvdM versus Reuters Institute en de luistercijfers.

Het Commissariaat voor de Media (CvdM) heeft in zijn recent gepubliceerde Mediamonitor 2024 zijn bezorgdheid geuit over de groeiende populariteit van sociale media en streamingdiensten, die volgens hen een "zorgelijke ontwikkeling" vormen. Dit fenomeen leidt tot een afname van het gebruik van het traditionele Nederlandse media-aanbod, wat op lange termijn negatieve gevolgen kan hebben voor de informatievoorziening in de samenleving. CvdM benadrukt dat Nederlandse televisiezenders niet alleen een informerende functie vervullen, maar ook een essentiële verbindende rol spelen binnen de maatschappij. "Streamingdiensten kunnen deze functies niet overnemen", stelt het CvdM, "aangezien zij geen nieuws en actualiteiten bieden en slechts een beperkt aanbod van Nederlandse content hebben." Hoewel sociale media een deel van de informatieve rol kunnen overnemen, erkent de organisatie dat dit alleen mogelijk is als betrouwbare journalistiek beter zichtbaar en vindbaar wordt. Dit vraagt om gerichte maatregelen van zowel wetgevers als mediabedrijven.

CvdM-voorzitter Amma Asante legt uit: "Ons medialandschap verandert in hoog tempo en wordt steeds internationaler. Het is van cruciaal belang dat betrouwbare en relevante informatie voor iedereen zichtbaar en toegankelijk blijft." De voorzitter wijst erop dat Europese regelgeving een sleutelrol speelt in het verbeteren van de zichtbaarheid van het Nederlandse media-aanbod en het creëren van een mediaomgeving die aansluit bij de behoeften van de gebruikers.

Echter, een mediaomgeving die zich aansluit bij de behoeften van de gebruiker blijkt sinds hedenochtend iets anders te zijn dan wat het CvdM denkt.

Een groeiend aantal mensen lijkt zich actief te distantiëren van het nieuws. Dit blijkt uit een wereldwijd onderzoek van het Reuters Institute van de University of Oxford, waarin bijna 95.000 volwassenen uit 47 landen in januari en februari zijn ondervraagd. De resultaten onthullen dat een aanzienlijk deel van de bevolking het nieuws als deprimerend, onophoudelijk en zelfs saai ervaart, wat hen ertoe aanzet om het te vermijden. Bijna 39 procent van de respondenten geeft aan soms of vaak het nieuws te mijden, een stijging ten opzichte van 29 procent in 2017. De huidige geopolitieke situatie, met onder andere de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten, lijkt een belangrijke rol te spelen in deze trend. Hoofdonderzoeker Nic Newman legt uit: "De nieuwsagenda is de afgelopen jaren bijzonder uitdagend geweest. Met de coronapandemie en voortdurende conflicten is het begrijpelijk dat mensen zich willen distantiëren van de nieuwsberichten. Dit kan zowel een bescherming van hun mentale gezondheid zijn als een manier om verder te gaan met hun leven."

Ook een voorbeeld hiervan zijn de NPO-radiostations verdeling.

Op de radio is er een opvallende discrepantie tussen de voorkeuren van de luisteraars en de beslissingen van de beleidsmakers. Neem bijvoorbeeld Radio 5, dat zich bevindt op een van de slechtst presterende frequenties en 6,5% van de luisteraars weet te bereiken. Aan de andere kant staat NPO 3FM, dat zich op een van de beste frequenties bevindt, maar toch slechts 1,8% van de luisteraars trekt. NPO 3FM is de minst beluisterde zender binnen de NPO; zelfs Radio Klassiek weet meer luisteraars te bereiken. De luistercijfers zijn als volgt: Radio 2 met 14,2%, Radio 1 met 8,3% en NPO Klassiek met 2,7%. Dit roept een belangrijke vraag op: moet het CvdM bepalen wat de burger wil horen, of moeten de luisteraars zelf deze keuze maken?

Deze situatie benadrukt de noodzaak voor een betere afstemming tussen de wensen van het publiek en de programmering van de zenders. Het lijkt erop dat er een disconnect is tussen wat beleidsmakers denken dat luisteraars willen en de realiteit van de luistercijfers.